Της Σωτηρίας Γιαννακοπούλου,
Τόσο το φαινόμενο της υπογεννητικότητας, όσο και η αύξηση του μέσου όρου ζωής του σύγχρονου ανθρώπου χάρη στην εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, προκαλούν σημαντικά προβλήματα στο κρατικό διανεμητικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, με την μείωση των συντάξεων να αποτελεί την ομαδική ασπίδα για τη βιωσιμότητα του συνταξιοδοτικού συστήματος. Ή μήπως όχι;
Αναφορικά με τις τελευταίες προβλέψεις της EUROSTAT, τις οποίες επικαλέστηκε ο Διοικητής της ΤτΕ στο 2ο Συνέδριο της ΕΛΕΤΕΑ, ο λόγος εξάρτησης ηλικιωμένων στην Ελλάδα το 2020 έφτασε το 35,1%, ενώ υπολογίζεται ότι το 2055 ο λόγος αυτός θα έχει σχεδόν διπλασιαστεί (62,8%), ποσοστό που τον θα καθιστά τον υψηλότερο στην ΕΕ. Τα εν λόγω στοιχεία επισημαίνουν ότι η αντίστροφη αναλογία των όλων και λιγότερων εργαζομένων σε σχέση με την αύξηση του αριθμού των συντάξεων, θα προκαλέσει σημαντικά ελλείματα, τα οποία θα επιβαρύνουν τα κρατικά ταμεία. Σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Στουρνάρα «Ήδη, σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2021, εκτιμάται ότι η δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων για συντάξεις το 2020 έφτασε τα 28,7 δισεκ. ευρώ ή 17,7% του ΑΕΠ (από 9,0 δισεκ. ευρώ ή 6,4% του ΑΕΠ το 2000), εκ των οποίων πάνω από τα μισά (16,8 δισεκ. ευρώ ή 10,3% του ΑΕΠ) χρηματοδοτήθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό και αναλογούν στο ¼ περίπου των συνολικών δαπανών του ΚΠ».
Το σημείο κλειδί για τη διάσωση και την ομαλή χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί η ιδιωτική ασφάλιση. Η αξιοποίηση του τρίτου πυλώνα ασφάλισης, ο οποίος προβλέπει ότι ο συνταξιούχος θα λαμβάνει πέραν της σύνταξης από το κράτος και από τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) ένα επιπλέον εισόδημα από την ιδιωτική ασφάλιση στην οποία θα έχει επενδύσει, θα μπορούσε να αποτελέσει την απάντηση στο εν λόγω πρόβλημα. Ασφαλώς, η συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης στη χρηματοδότηση του ασφαλιστικού συστήματος προϋποθέτει την ολική αναθεώρηση του ασφαλιστικού συστήματος, ανατρέποντας τα έως τώρα δεδομένα στο χώρο των συντάξεων.
Στο σημείο αυτό οι συνεχείς και συστηματικές ενέργειες της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος και οι προσπάθειες του Προέδρου της Αλέξανδρου Σαρρηγεωργίου για την αναγνώριση του ρόλου του ασφαλιστικού κλάδου ευοδώθηκαν, δεδομένου ότι το μοντέλο των τριών πυλώνων σύνταξης ενσωματώθηκε στην Έκθεση Πισσαρίδη και στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που υπέβαλε προς έγκριση η ελληνική Κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις ανάγκες χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανασυγκρότησης (Recovery Fund) της Ε.Ε. Τα δύο αυτά κείμενα προωθούν τη συμμετοχή της ιδιωτικής ασφάλισης στο ασφαλιστικό σύστημα, η οποία θα εισαχθεί μέσω της φορολογικής εναρμόνισης μεταξύ των ομαδικών ασφαλιστικών προγραμμάτων των ασφαλιστικών εταιριών ζωής και των επαγγελματικών ταμείων ασφάλισης, καθώς επίσης και μέσω της υιοθέτησης φορολογικών κινήτρων για τα ιδιωτικά προγράμματα ασφάλισης και πανευρωπαϊκά ιδιωτικά ασφαλιστικά προϊόντα (Pan-European Personal Pension Products – PEEPs).